Dlaczego katalizator jest niezbędny?

Silnik spalinowy samochodu osobowego, o objętości 1500 cm³ na godzinę produkuje 150 metrów sześciennych spalin. Te spaliny, zawierają do 14% dwutlenku węgla oraz do 1% argonu i innych zanieczyszczeń w tym metali ciężkich.

Zanieczyszczone spaliny stanowią poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego, a tym samym dla zdrowia ludzi. Dlatego zaprojektowano urządzenia mające zmniejszyć wpływ transportu drogowego na środowisko naturalne: konwerter katalityczny czyli katalizator samochodowy.

Katalizator w samochodzie ogranicza emisję tlenku i dwutlenku węgla, węglowodorów (HC), tlenków azotu (NOx) oraz metali ciężkich. Sprawny katalizator jest w stanie ograniczyć emisje zanieczyszczeń do około 95%.

Jak zbudowany jest i jak działa katalizator?

Katalizator składa się z ceramicznego lub metalowego wkładu katalitycznego umieszczonego w puszce montowanej tuż za kolektorem spalin. Wkład otoczony jest zazwyczaj osłonami termicznymi ze względu na specyfikę pracy urządzenia, która wymaga wysokiej temperatury – najczęściej od 400 do 800 stopni Celsjusza. Wkład swoją strukturą przypomina plaster miodu. Tę strukturę pokrywa warstwa metali szlachetnych, których zadaniem jest wchodzenie w reakcje chemiczne neutralizujące szkodliwe substancje zawarte w spalinach samochodowych.

Do oczyszczania spalin niezbędna jest wysoko temperatura, bo dopiero przy ok. 700 stopniach zachodzą reakcje katalityczne. Dlatego katalizator najefektywniej działa po nagrzaniu wkładu, za które odpowiedzialne są gazy wydechowe.

Wymiana katalizatora

Jak wszystkie części samochodowe również katalizator podlega zużyciu. Szacuje się, że wymiana katalizatora powinna nastąpić, w zależności od rodzaju wkładu, po 100 do 200 tysiącach kilometrów.

Zły stan katalizatora może objawić się w bardzo różny sposób ale najczęściej występuje spadek mocy silnika, hałasy dochodzące z układu wydechowego, wzrost zużycia paliwa czy nawet zapalenie się kontrolki check engine.

Bezwzględnie zakazane jest usuwanie katalizatora z układu wydechowego. Zużyty katalizator należy wymienić, najlepiej na nowy, w przeciwnym razie pojazd nie przejdzie badań na stacji diagnostycznej ze względu na zbyt wysoki poziom zanieczyszczenia spalin.